หลักกฎหมายดอกเบี้ยทบต้น

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ อนุญาตให้คิดดอกเบี้ยทบต้นได้มีอยู่อย่างจำกัด คือ สัญญาบัญชีเดินสะพัด สัญญากู้เบิกเงินเกินบัญชี (Overdraft : O/D) เพราะเหตุว่า การคิดดอกเบี้ยทบต้นเป็นการสร้างเงินได้อย่างมหัศจรรย์ สามารถเพิ่มมูลค่าของเงินได้อย่างมหาศาล ไม่มีขีดจำกัด แต่จะส่งผลร้ายแก่ผู้ที่ถูกคิดดอกเบี้ยทบต้น

วิธีการคิดดอกเบี้ยทบต้น คือ ต้นเงินบวกดอกเบี้ย แล้วนำดอกเบี้ยไปรวมเป็นต้นเงินอีกครั้งหนึ่ง คราวนี้ต้นเงินจะมากขึ้น แล้วต้นเงินนี้ นำมาคิดดอกเบี้ยอีกต่อไปเรื่อย ๆ เช่น ต้นเงิน 100,000 ดอกเบี้ยร้อยละ 10 ต่อเดือน พอถึงสิ้นเดือน ยอดเงินเป็น ต้นเงิน 100,000 บวกดอกเบี้ย 10,000 รวมเป็น 110,000 พอเดือนถัดไป ต้นเงินเป็น 110,000 พอสิ้นเดือน กลายเป็น 110,000 บวกดอกเบี้ย 11,000 รวมเป็น 121,000
อย่างนี้เป็นต้น

จะเห็นได้ว่า ดอกเบี้ยทบต้น สามารถสร้างรายได้อย่างมหาศาลแก่ผู้ที่เป็นเจ้าของต้นเงิน แต่เป็นโทษอย่างสาหัสแก่ผู้มีหน้าที่ต้องจ่ายเงิน กฎหมายจึงต้องคุ้มครองไม่ให้มีการคิดดอกเบี้ยทบต้นได้ตามอำเภอใจ หรือแม้นแต่มีข้อตกลงกันไว้เอง เช่น กู้เงินกันเองระหว่างเอกชนโดยมีเงื่อนไขให้คิดดอกเบี้ยทบต้นได้ ถึงทั้งคู่จะตกลงยินยอม แต่กฎหมายก็ไม่บังคับให้ และลดระดับให้เพียงคิดดอกเบี้ยตามปกติไม่เกินร้อยละ 15ต่อปี

ดังนั้น ผู้ที่สนใจกู้เงินโดยจ่ายดอกเบี้ยทบต้น จึงต้องใช้ความระมัดระวังอย่างสูง หากไม่สามารถหาเงินมาชำระคืนได้อย่างรวดเร็วครบถ้วนแล้ว ไม่ควรไปสร้างภาระเช่นนี้เป็นอันขาดเพราะจะทำให้ภาระหนี้สินสูงขึ้นมากจนไม่สามารถชำระคืนเงินต้นและดอกเบี้ยได้อีกเลย